-
Titel
-
1989-1990 | 3
-
Nummer
-
3
-
extracted text
-
•
Tatanukiki
!' Jaargang 8
1'
1
1989 /1990
Nr3
Inhoudsopgave
Redactioneel
1
Tanuki-nieuws
2
Het Tanuki-feest
3
Dujat
4
Budö
6
Impressie AEGEE-Japan-congres
13
Het Interview
14
Boekenrubriek
19
Sokui no Rei, Daijösai en Nösai no Gi
21
Open Forum
25
Yosenabe
29
Gedichten
30
Erasmus-studenten Japans in Leiden
32
Stage
35
People to People
37
De Ziel van de Treurwilg
38
Een Leidse Student te Okayama
42
Redactioneel
Voor U ligt alweer de derde editie van de Tatanukiki 8e jaargang en wij
van de redactie kunnen U garanderen dat er weer veel zweet, tranen en
verminderde studieresultaten aan dit nummer vooraf zijn gegaan.
Tot onze vreugde was het aanbod van ingezonden stukken deze keer
dermate groot, dat dit nummer qua verscheidenheid zeer geslaagd kan worden
genoemd.
Er dient echter vermeld te worden , dat de redactie zich vanzelfsprekend
niet aansprakelijk acht voor hetgeen anderen in dit blad schrijven. Zij weigert
stukken alleen dán uit wanneer taalgebruik en dergelijke door lezers als
kwetsend kunnen worden ervaren, maar velt geen oordeel over de inhoud van
het stuk zelf. Dit geldt met name voor de stukken van het Spook van het
Arsenaal, onze notoire schenentrapper Hake Hari die, als men op het gebrom in
de wandelgangen mag afgaan, in de korte tijd dat hij actief is al schier
legendarisch is geworden. De stukken die hij produceert dienen namelijk te
worden beschouwd als satire en dienovereenkomstig mag men ze met een korrel
zout nemen.
Overeenkomstig de vele positieve reacties, is de redactie van zins om van
het vierde en laatste nummer van dit collegejaar een onvergetelijk boekwerkje te
maken en wij roepen bij deze dan ook een ieder op om dit met zijn of haar
bijdrage op te luisteren.
Rest ons alleen nog U allen veel leesplezier toe te wensen.
De Redactie
Het Tanuki-feest
Tanuki-nieuws
Tanuki activiteiten voor 't 2e semester
Op 21 december j.l. werd er op Augustinus het halfjaarlijkse Tanuki feest
gehouden. Naast disco Prino was er een optreden van The Roosevelt Frankie
Voor al diegenen die zijn nieuwjaar-voornemens in praktijk wil brengen en
voor al diegenen die ervan houden zich actief op te stellen ten aanzien van hun
studie heeft Tanuki de volgende activiteiten gepland:
*
een aantal docenten ( aan wie wij vrijkaarten hadden gegeven).
Het verlies bedroeg f 600,-. Dit kwam enerzijds door de hoge kosten (de
band, disco, Augustinus) en anderzijds doordat wij de prijs zo laag mogelijk
Shûji-cursus. Deze Japanse calligrafie-cursus is reeds begonnen maar
inschrijving is nog mogelijk. De lessen worden gegeven elke woensdag
om 12.00 uur-13 .00 uur en om 14.00 uur-15 .00 uur. De kosten bedragen
f 25,- exclusief penseel.
hebben gehouden, opdat zoveel mogelijk studenten en introducées zouden
komen want vaak blijkt namelijk de entreeprijs het struikelblok te zijn! Dit
verlies was van te voren ingecalculeerd omdat wij van mening zijn dat het
belangrijk is twee keer per jaar een goed feest te organiseren. Helaas bleek voor
*
Woensdag 23 mei: bedrijfsbezoek aan Cannon.
*
In de loop van het semester ongeveer 5 Japanse films en nog twee
velen de datum, vooral voor de eerste jaars, een probleem te zijn. Daarom is
bedrijfsbezoeken.
*
Band uit Leiden. Er zijn in totaal 127 mensen op het feest gekomen. Ook was er
besloten het slotfeest twee á drie weken voor het begin van de tentamenperiode
te houden. Op dit feest zal er een optreden zijn van de enige echte Japanologen
Als laatste:In de tweede week voor de tentamens het grote 'Eindfeest'
waarbij wij iedereen er op willen attenderen dat kenissen, vrienden van
harte welkom zijn en ......... het wordt een KNAL-feest.
Band met vele gastoptredens!
Tenslotte wil ik iedereen bedanken die mee heeft geholpen met het
organiseren, in het bijzonder Rob en Annemiek voor de prettige samenwerking
in de pr-commissie en Arjan, Hans, Rinse, Dick voor het tappen.
Voor iedereen wat wils in de hoop dat er aan 'de trekken' gekomen kan worden.
Namens het Tanuki-bestuur,
Het Bestuur.
Rein Vervoort.
P.S. Natuurlijk zijn op- of aanmerkingen over het afgelopen of komende feest
van harte welkom!
2
3
Dujat
Kortom voor studenten Japans en Koreaans kan Dujat van nut zijn voor
het verstrekken van informatie omtrent Japanse bedrijven in Nederland en
Dutch & Japanese Trade Fedaration
andersom, het vrijgeven van adressen en eventueel advies geven met betrekking
tot zaken als Kamer van Koophandel, Ambassades en andere instanties die
Woensdag 6 december j.l. is het Tanuki-bestuur naar de 18e bijeenkomst
verband hebben met Japan.
van Dujat-deelnemers gegaan om naamsbekendheid aan de vakgroep te geven en
Helaas hebben wij, het bestuur, met weinig mensen kunnen praten maar
om te ondervinden wat Dujat is en wat ze voor Japanologen en Koreanisten (in
wij hopen dat door regelmatig op presentielijsten te staan en door altijd
spé) kan gaan betekenen.
aanwezig te zijn kanalen voor jullie, Tanuki-leden, te kunnen openen en binnen
Dujat is de 'Network Organisation in Business Environment for contact
het bedrijfsleven naamsbekendheid te kunnen verkrijgen.
with Japan to maintain and extend the Network and Relations'. Vrijvertaald
heeft zij als doelstelling:' Het versterken van de handelsbetrekkingen tussen
Ilona Engel.
Nederlandse en Japanse ondernemingen op basis van vrij handelsverkeer'. Dujat
zal zich alleszins coöperatief opstellen ten aanzien van organisaties die op het
zelfde gebied werkzaam zijn en haar kracht ligt in de gebruikmaking en
terbeschikkingstelling van onderliggende, individuele zakelijke contacten met
Japan.
De hoofdactiviteiten van deze stichting zijn:
1)
Het behulpzaam zijn bij exportbevordering van Nederlandse goederen en
diensten naar Japan respectievelijk het investeren in Japan,
2)
Al DEN HAAG
Japanse Budo Sporten
Kendo
Zwaardschermen
het verlenen van specifieke adviezen en ondersteunende activiteiten ten
1ai do
behoeve van importeurs van Japanse goederen en diensten in Nederland
Levende zwaardtechnieken
respectievelijk investeringen in Nederland,
3)
KENDO
het verbreden van algemene en specifieke kennis omtrent Japan in
Jodo
Nederland en vica versa dooor middel van gerichte voorlichting en
Stoktechnieken
public relations.
4
Inlichtingen:
Brom Swoneveld
Paulus Buysstroot 66
2582 CK 's-Grovenhoge
Telefoon (070) - (3) 54 28 98
Budo
Geschiedenis van het bujutsu en budö
In de vroegste periode van de opgetekende Japanse krijgsgeschiedenis
werd er op het slagveld hoofdzakelijk gebruik gemaakt van de pijl en boog. De
In het kader van de serie over Japanse cultuuruitingen volgt hier een
artikel over budó, de Japanse krijgskunsten. Men zal het misschien vreemd
vinden om hieraan een stuk in dit blad te wijden, maar het is een feit dat budó
waarschijnlijk hét element uit de Japanse cultuur is, dat buiten Japan het wijdst
verspreid is. Bedenkt men daarbij dat de kennis over budó bij velen zeer
beperkt is, dan geeft dat wellicht genoeg reden om aan budö enige aandacht te
schenken. Omdat zaken als inhoudelijke vergelijkingen binnen de verschillende
tradities en dergelijke het volume van dit blad ruimschoots zouden
overschrijden, zal ik mij hier beperken tot een beknopte geschiedenis van budó
en iets over het belang ervan.
militaire vorm van het boogschieten werd bedreven vanaf het paard en er is al
bewijs van een traditie van bereden boogschieten dat dateert uit de derde eeuw
na Christus. Dat er zo'n nadruk op dit wapen werd gelegd blijkt wel uit het feit
dat de positie van de bushi in die tijd werd aangeduid met "De weg van paard en
boog" of "De weg van boog en pijl". Een treffend verhaal uit deze tijd vertelt
over Tachibana Norimitsu die, slechts gewapend met een zwaard, bij het
verlaten van het keizerlijk paleis overvallen werd door drie rovers. Hij overwon
de rovers, maar merkte enigszins opgelucht op, dat de rovers waren gewapend
"alleen met zwaarden en niet met bogen". De traditie van het bereden
boogschieten leeft ook nu nog voort in Yabusame, een sport, waarbij in galop
een doel moet worden geraakt en die nog beoefend wordt in Kamakura.
Het zwaard dat gebruikt werd vanaf de Kofun-periode tot het begin van de
Heian-periode, werd naar alle waarschijnlijkheid geïntroduceerd uit China in de
Sui- of vroege Tang-periode en het was een enkel snijdend recht zwaard, dat
met één hand werd gehanteerd. In de negende eeuw leidde oorlogvoering te
paard tot het gebruik van zwaarden die langer en gekromd waren. Dit is de
periode waarin het Japanse zwaard haar karakterisitieke vorm en eigenschappen
kreeg. In de twaalfde en dertiende eeuw was het gebruik ervan zo toegenomen
dat het een even belangrijke plaats innam als de boog en de beide wapens bleven
tot in de zestiende eeuw de belangrijkste wapens op het slagveld.
Voor de voetsoldaten was het belangrijkste wapen de speer. Deze werd in
vele typen tot het midden van de zestiende eeuw gebruikt. In de Sengoku-
Figuur I .Twee sumo- worstelaars ingevecht. sumo was, voor het tot een sport werd
periode speelden met speren gewapende infanterie-eenheden, genaamd
gemaakt, een keiharde vechtmethode, waarin ook gebruik werd gemaakt van stoot-, trap- en
breektechnieken. De prent is van Kunisada.
yaribusuma (deken van speren), vaak een beslissende rol in de veldslagen.
6
Naast de speer werd door de voetsoldaten ook veelvuldig gebruik gemaakt van
7
de naginata, een hellebaard die werd gebruikt om de benen van paarden door te
strategie werden dit "De zeven krijgskunsten" genoemd. Het is ook in deze tijd
hakken en daarna de ruiter te lijf te gaan.
dat er veel bushi vertrokken op een musha shûgyö, een krijgerspeurtocht,
Het gebruik van het vuurwapen, dat in 1543 in Japan geïntroduceerd werd
door de Portugezen, maakte in korte tijd een stormachtige groei door; in 1549
waarbij zij zich constant oefenden en overal duels vochten om
onoverwinnelijkheid of wijsheid te krijgen.
had Oda Nobunaga bij voorbeeld al een musket-afdeling in zijn leger. Het
De inhoud van de vechtkunsten onderging in deze tijd een grote
vuurwapen bracht een totale ommekeer teweeg in de Japanse oorlogvoering en
verandering. Omdat de technieken niet langer nodig waren voor het overleven
in het laatste kwart van de zestiende eeuw was het het belangrijkste wapen
op het slagveld, verschoof de nadruk naar het morele en spirituele element.
Naast bovengenoemde wapens werden er door de Japanners nog eindeloos
~::::i.::: ::k ::g ::;j~'
veel soorten uitgevonden en gebruikt, zoals bijvoorbeeld de kusarigama, een
restauratie niet meer iets exclusiefs
sikkel met verzwaarde ketting, shuriken, werpspijkers en werpsterren en bö,
waren voor de bushi.
een bijna twee meter lange staf. Vooral het arsenaal van de ninja was in omvang
verschuiving van waarden binnen
en verscheidenheid enorm. Behalve de gewapende methoden werden er ook
de
methoden van ongewapend gevecht beoefend onder de naam yoroi kumiuchi
uitdrukking in het feit, dat de naam
(worstelen in hamas), in de Edo-periode heifuku kumiuchi (worstelen in
bujutsu (vaardigheid van de
gewone kleding) of jûjutsu.
krijger) werd veranderd in budö
geworden.
vechtkunsten
kwam
(~ /.
.u
· ·
Deze
tot
Vanaf de Kamakura-periode werden de vechttechnieken sterk
Figuur 2.
gesystematiseerd en er trad een grote stijging op in het aantal scholen. Deze
scholen werden door bedreven vechtmeesters opgericht, om de technieken aan
anderen door te geven en om de traditie te bewaren. Veel scholen onderwezen
Een 1 Be eeuwse versie van een beroemd
portret van Miyamoto Musashi. Musashi
slechts één wapen, zoals de Heki-ryû kyûjutsu (boogschieten), gesticht door
was een voorbeeld van een bushi die
aan het begin van de Edo-periode op een
Heki Danjö Masatsugu, de Tenshin Shöden Shindo-ryû söjutsu (speervechtèn),
musha
gesticht door Ishino Chöisai of de Shinkage-ryû kenjutsu (zwaardvechten).
Andere ryû onderwezen verschillende wapens en ongewapende technieken in
shugyo uittrok om de weg van
het zwaard te leren. op zijn dertigste was
hij al een onoverwinnelijk zwaardvechter
geworden, maar in plaats van op zijn
een gemeenschappelijk systeem. Voorbeelden hiervan zijn de Katori Shintö-ryû
lauweren te rusten, wijdde hij zich tot zijn
en de Kuki shinden-ryû, een ninjutsu school.
dood vol overgave aan zijn studie. Hij
In de Edo-periode werden bushi, naast academische vakken, geoefend in
zes vechtkunsten, te weten: zwaardvechten, speervechten, boogschieten,
-
staat hier afgebeeld in de happo birakuhouding van de lchiryû Niten school van
zwaardvechten , die door hem gesticht is.
t
paardrijden, ongewapend vechten en geweerschieten. Samen met militaire
~
8
9
(weg van de krijger) en deze tendens zette zich voort bij veel scholen. Kano
Jigorö bestudeerde Tenjin Shin'yö-ryû en Kitö-ryû jûjutsu. Hij moderniseerde
deze technieken en ontwikkelde rond 1882 zo het jûdo . Ueshiba Morihei
vormde uit daitö aiki-jûjutsu het aikido. Het karate-systeem, dat uit de Ryûkyûeilanden werd geïntroduceerd door Funakoshi Gishin, werd in Japan tot een dovorm omgevormd. Op deze manier ontstonden ook het kendo, jodo en kyûdo .
Dat betekent dus dat de Japanse vechtkunsten, zoals die bij de meeste mensen
bekend zijn, niet ouder dan rond de honderd jaar zijn! Het aantal ryû dat nog als
een oorspronkelijke bujutsu-vorm wordt onderwezen is daarentegen klein.
Enkele voorbeelden van deze koryû (oude scholen) is: Kashimi Shintö-ryû,
Yagyû Shinkage-ryû en Tögakure-ryû. Deze oude bujutsu-scholen zijn in
tegenstelling tot de budo-scholen over het algemeen klein en zijn hoofdzakelijk
binnen Japan actief.
De Weg van de krijsgkunst
De vechtkunsten worden tegenwoordig om verschillende redenen in de
gehele wereld beoefend. Kyûdo wordt bij voorbeeld beoefend door mensen die
Figuur i Bushi verwikkelt in een sportief duel in de Edo -periode. Toen de vrede over het
geïnteresseerd zijn in zen-beweging en veel andere vechtsystemen worden als
land kwam groeide het besef dat men niet hoefde te doden om een goed zwaardvechter te
sport beoefend. Om dit mogelijk te maken zijn er wedstrijdreglementen
worden. Daardoor nam de houten bokken ook steeds vaker de plaats in van echte zwaarden in
de duels zoals duidelijk te zien is in deze prent.
ingevoerd en zijn vaak de gevaarlijkste technieken uit het systeem verwijderd,
zodat men op relatief ongevaarlijke wijze wedstrijden in deze vechtsporten kan
houden.
Op een hoger niveau wordt het budo echter ook beoefend als een manier
van leven. Dit is mogelijk als men zich aansluit bij een oude school met een lange
traditie en zich geheel laat onderdompelen in de leer en de techniek van die
school. Door jarenlange oefening in de fysieke technieken van het gevecht en de
blootstelling aan gevaar en angst voor verwonding of dood, ontwikkelt men
kracht putten om zich geestelijk te vervolmaken.
Naast het oefenen in de waza (vaardigheden) bestudeert men ook de
boeddhistische, confucianistische en taoïstische grondslagen waar het budo op is
gebaseerd. Door training in waza en oefening van de geest kan men het besef
realiseren, dat de enige vijand die men moet verslaan zichzelf is en kan men
uiteindelijk Jihi no kokoro, het mededogende hart, verkrijgen. Op dit punt is
vechtkunst en spirituele training onscheidbaar geworden.
inzicht in de mogelijkheden en de beperkingen van de mens, op fysiek zowel als
emotioneel gebied. Uit deze ervaringen verkrijgt men zelfkennis en kan men de
10
Frank Reemer.
11
Q.j
C
<h
1
boox for brains
and budget
T
'Q
k
Impressie AEGEE-Japan-congres
Op 7 ,8 en 9 februari jl. organiseerde de AEGEE-Amsterdam, Association
des Etats Géneraux des Etudiants de L'Europe, het congres "Japan, a magie
world" .
Na de opening door de Japanse ambassadeur werd tijdens de eerste helft
van het congres de nadruk gelegd op de sociologische en culturele aspecten van
Japan . Zo waren er onder andere lezingen door Prof.Dr.K.W. Radtke,
mevrouw Dr. E.G de Poorter en Drs. J.G.van Bremen. Tevens was er
donderdagochtend de mogelijkheid om deel te nemen aan excursies en
workshops, zoals onder andere een excursie naar het kimono-huis en een
workshop Japans koken.
Vanaf donderdagmiddag werd er aandacht besteed aan de economische
aspecten. Voor de onderwerpen "Japans management" en "Handel met Japan"
waren ·er lezingen door zowel wetenschappers als vooraanstaande Japanse
zakenlieden. Het congres werd afgesloten met een interessante forumdiscussie
die was opgezet aan de hand van gegeven stellingen. Hieruit bleek dat er nog veel
wederzijds onbegrip is voor elkaars handelswijze en dat goede taalbeheersing
(van het Engels) een pré is. Zo praatten op een gegeven moment twee panelleden
volkomen langs elkaar heen.
Wat ons opviel was dat de interesse van de Japanologen zo goed als nihil
was. Dat wil zeggen: op de eerste dag hebben wij er± 8 gespot, waarvan
BOOX
1 JFE-er (vakgebied!). De volgende dag liep de JFE-er in haar eentje rond en de
laatste dag telden we maar liefst 2 Japanologen. Zwaar geschokt keerden wij
huiswaarts om ons dan maar op de "droge" studieboekjes te storten.
Ora et Labora (of zoiets ...)
Voor studie, beroep en ontwikkeling
Specialist in buj!e.plandse boeken
Mogelijkheid van gespreide betaling
Eigen import
Leiden Breestraat 54
Edward Rikkert de Koe & Miranda Tjan.
13
Interview
Wat is de Line-up van je begeleidingsband?
R: Ik heb sinds drie jaar een vaste begeleidingsband bestaande uit mijzelf
(acoustische gitaar), een drummer, een bassist, twee keyboardspelers en een
Naar aanleiding van Europalia in België was het de redactie ter ore
gitarist.
gekomen dat tijdens het bekende Diamonds Award Festival, tussen grootheden
als Bros, Cliff Richard en Janet Jackson ook de Japanse artieste Reimy op zou
Componeer je je liedjes zelf?
treden. Spoorslags lieten wij onze razende reporters Elianne Ro(c)ks en Edward
R: Ja, meestal op de piano of op de gitaar. Het is niet zo dat ik eerst de
Rikkert de Koe contact opnemen met de organisatie van het Diamonds Award
accoorden verzin en er vervolgens een melodie-lijn overheen zet. Bij mij
Festival. Nog geen week later kregen ze toestemming voor het afnemen van een
ontstaan muziek en tekst altijd tegelijkertijd. Ik word geïnspireerd door
interview met Reimy, Nogami-san (haar Japanse uitgever/ manager) en met
dagelijkse dingen als films of mijn eigen tekeningen. Mijn laatste CD is dan ook
Douglas L. Breitbart (haar Amerikaanse manager) op 18 november 1989.
een concept-CD waarbij ik voor elk op de inlay afgebeelde tekening een
Het onderstaande is een ingekort verslag van dit anderhalf uur durend
bijpassend nummer heb geschreven en heb gecoproduceerd. [ Reimy is in Japan
interview dat plaatsvond in een van de kleedkamers van het Sportpaleis te
ook vrij bekend door haar tekeningen net zoals bijvoorbeeld Herman Brood in
Antwerpen waarin we onderandere op Reimy's uiterst succesvolle carierre, (alle
Nederland. Red.]
7 elpee's die ze maakte werden goud in Japan) en op de werking van de Japanse
Popmuziek-industrie in zijn gegaan en hoe ze van plan is zich op het buitenland,
met name de V.S., te richten.
Hoe ben je in aanraking gekomen met het Diamonds Award Festival?
R.: Het grootste reclamebureau van Japan, Dentsu, heeft bepaald welke
artiest erheen mocht gaan. Dit konden ze doen omdat ze in het kader van
Welke muziek-stromingen zijn er in Japan?
Europalia '89 één van de belangrijkste sponsors van het festival zijn.
R: In Japan kun je de muziek grofweg in twee markten onderverdelen.
Enerzijds zijn er de Teeny-bopper groepen die vrijwel uitsluitend singles
uitbrengen, te beluisteren zijn op de middengolf, veel TV-optredens doen. en
voornamelijk op korte termijn werken.
Anderzijds is er de muziek voor het LP kopend publiek. Het succes
daarvan is voornamelijk te danken aan LP's en de daaraan gekoppelde live-
Ben je alleen voor het D.A.F. naar Europa gekomen?
R: Ja, we zijn maar twee dagen in Antwerpen want ik ben nu in Japan
bezig met een nieuwe CD die maart 1990 uit moet komen. Bovendien zou het een
hoop geld kosten om langer hier te blijven, want ook nu is de studio door ons
gehuurd.
optredens. De artiesten die daartoe behoren zijn te beluisteren op de FM-stereoradio; ze komen minder vaak op TV maar daar is er wél sprake van lange
termijn planning.
Ik behoor tot de laatste groep en concentreer me dan ook voornamelijk op
In welke taal zing je?
R: Mijn eerste 6 LP's zijn in het Japans opgenomen maar vanwege mijn
debuut in Amerika is mijn zevende LP/CD ook in het Engels opgenomen. Voor
het maken van LP's.
15
14
de Amerikaanse markt hebben we echter gekozen voor een andere aanpak. [Zo is
Wordt er op de Japanse radio voornamelijk westerse of Japanse muziek
haar eerste amerikaanse single geschreven door Debbie Gibson en wordt de
gedraaid?
tweede single geproduceerd door de producer van Cyndi Lauper. Red.]
R: Nog niet zo lang geleden was zo'n 20% westers en 80% Japans, maar
inmiddels zijn de rollen omgedraaid. Met name op de bekendere zenders FM
Hoe ben je in de muziekbusiness terechtgekomen?
Tokio en FM Ösaka is bijna alleen nog maar westerse muziek te horen.
R: Ik kom uit een muzikantenfamilie uit Okinawa. Mijn vader, een violist
en jazz-gitarist, heeft me piano leren spelen. Later heb ik me zelf gitaar leren
spelen. In die tijd deed ik veel jam-sessions met mijn broers en zussen waarbij
we zowel Japanse als westerse muziek speelden.
Hoe is de invloed van de westerse muziek?
D.L.B.: Er zijn verschillende manieren om in Japan als artiest te slagen.
Men kan in het Japan van nu een verschuiving waarnemen naar een punt waar de
liedjes- en schrijverskwaliteiten van de Japanse artiest steeds belangrijker
In hoeverre wordt in Japan image-building gebruikt bij het promoten van een
worden. Tot nu toe echter kun je bij de Japanse single artiesten zoals 'Genji' nog
artiest?
steeds niet spreken van 1-dags vliegen, het is een stabiele sector op de markt.
R: Nou, bij de Teeny-bopper groepen is het wel duidelijk dat image-
building een belangrijk onderdeel uitmaakt van de totale promotie. Voor
Hoe moeilijk is het om als Japanse artiest in het westen te scoren?
artiesten als ik is het moeilijk om het grote publiek te bereiken. Ik wil
D.L.B & Nogami-san: Alhoewel de westerse na-oorlogse popcultuur
concurreren met de teener-idolen door goede LP's te maken in plaats van korte
de Japanse popmuziek heeft gevormd tot wat ze nu is, slaan culturele verschillen
termijn succesjes.
nog steeds een groot gat, dat alleen te dichten is door langetermijn politiek,
D.L.B: En dat is moeilijk omdat de Japanse consument gewend is aan
vakmanschap en door schrijverskwaliteiten die constant op een hoog peil staan.
singles. In Japan is het de gewoonte slechts 1 single van een LP te trekken. Reimy
Reimy is de eerste Japanse artiest die op grond van langetermijn politiek
is de eerste Japanse artiest bij wie we gaan proberen meerdere singles van een
gesteund wordt en we hebben het volste vertrouwen in haar, met name door
LP/CD te trekken.
haar schrijverskwaliteiten die op een hoog peil staan.
Heeft de traditionele Japanse muziek invloed gehad op de moderne popmuziek
Hoe vind in Japan het promoten van een artiest plaats?
inJapan?
R: Ik denk dat je gerust kunt stellen dat enka's door de jongeren van nu
als de traditonele muziek wordt gezien. Van een echte beïnvloeding vanuit koto-
D.L.B. & Nogami-san: Adverteren via de TV is het belangrijkste, dat
medium heeft een grote invloed en een hogere status dan in het westen. Verder
zijn er natuurlijk nog de FM-radio en FM-tijdschriften.
of biwa-muziek kun je echter niet spreken.
Hoe wordt in Japan het gebruik van music-technologie (bijv. MIDI,
Synchronisatie) opgevat?
16
17
D.L.B.: In eerste instantie was er sterk de neiging tot het gebruik van
Boekenrubriek
technologie, samplers e.d., maar omdat het Japanse publiek traditioneel is en
men de melodie van een liedje nog steeds het belangrijkste vindt, doen
agressieve, op ritme gebasseerde muziek stromingen als RAP en HOUSE het niet
echt goed. Je kunt niet in één keer een te grote sprong van de muziek af maken
waar de consument aan gewend is, dat werkt niet. Wat je wel kunt doen, is een
Currents in Japanese Cinema, Tadao Sato. Vertaald door Gregory Barrett.
Kodansha Int. Ltd. 1987.
kleine zijsprong maken, dan noemt men het ineens grensverleggend. Vandaar
dat er uiteindelijk een balans zal ontstaan tussen acoustische instrumenten en
MIDI en van daar uit kun je je eigen markt creëren. Reimy gebruikt dan ook
triggering maar zal de techniek nooit laten overheersen. Wij werken met
artiesten van wie wij denken dat zij de reflectie zijn van wat er in de toekomst op
muzikaal gebied zal gaan gebeuren en van wie we hopen dat het werkt. Er moet
sprake zijn van een wederzijdse relatie tussen de platenmaatschappij enerzijds
die stuurt en beïnvloedt en de statement van de artiest (in dit geval Reimy)
anderzijds. Zoiets kan niet kunstmatig gecreëerd worden.
Tadao Sato is één van Japans leidende filmcritici en dit werk is een selectie
van zijn beste essays over de Japanse film. Zelf heeft hij nooit een hoge
opleiding gehad, maar hij haalt hiermee zijn voordeel door dichter bij het
publiek te staan en hij is daar dan ook erg geliefd. Een greep uit de thema's van
de essays in dit boek : helden, familie en techniek.
Tadao Sato ziet de film als spiegel voor maatschappelijke veranderingen
of ontwikkelingen en hij heeft meer oog voor historische en culturele aspecten
dan voor esthetiek, iets waar in het Westen meer aandacht aan geschonken
wordt.
Tot slot, Reimy, wat zijn je plannen voor de toekomst?
R: Ik ga eerst de volgende CD verder opnemen en daarna een promotietour doen door de wat grotere live-houses in Japan.
Aan het eind van het boek staan essays over de filmwereld in de zestiger
en zeventiger jaren en er is een chronologisch overzicht van film in Japan dat
naar jaar is ingedeeld.
Het boek is interessant voor diegene die wat meer over de Japanse
Bedankt voor jullie tijd en veel succes vanavond met de TV-opnamen!
filmgeschiedenis wil weten en handig als naslagwerk.
Childhood Years : A Memoir, Jun'ichiro Tanizaki. Vertaald door Paul Me
Interview door:
Carthy. Kodansha Int. Ltd. Tokyo &New York. 1988.
,.
Edward Rikker! de Koe & Elianne Ro(c)ks.
De genres van deze schrijver zijn erg gevarieerd : kort verhaal, novelle,
roman, drama, essays. Van het laatste is dit boek een resultaat : het zijn korte
beschrijvingen van zijn jeugdherinneringen.
Hij begint met zijn vroegste herinneringen van toen hij 4 of 5 jaar oud was
18
19
en verder handelen de in zuihitsu-stijl ('het schrijfpenseel volgend')
Sokui no Rei, Daijosai en N osai no Gi
geschreven hoofdstukjes over verschillende facetten van zijn jeugd in Tokyo.
Erg interessant zijn twee hoofdstukken over uitvoeringen van heilige
kagura-dansen en kabuki uitvoeringen die hij in zijn jeugd bezocht heeft. Zijn
herinneringen over acteurs, de gevoelens die hij had over die theaterbezoeken en
de soorten stukken die in die tijd werden vertoond zijn zeker het lezen waard.
Dit boek is een goede gelegenheid om een blik in het Japan van de
negentiende eeuw te krijgen.
Momenteel wordt door de verschillende Japanse media veel aandacht
besteed aan de keizerlijke familie. Nu er een jaar verstreken is sinds de dood van
keizer Shöwa is de officiële periode van rouw, die de huidige keizer en zijn
familie in acht dienden te nemen, voorbij. In dat jaar van officiële rouw zijn 28
ceremoniën ter ere van de overleden keizer gehouden, waarvan de laatste
uiteraard die ter gelegenheid van de afsluiting van de rouw was. Deze ceremonie
vond gedeeltelijk plaats bij de pas onlangs voltooide graftombe van keizer
Rob Stroeks.
Shöwa in Hachiöji. Dit voorjaar wordt een aanvang gemaakt met het uitbrengen
van de biografie van keizer Shöwa, als deel van de officiële dynastieke
geschiedschrijving.
Nu deze periode van rouw afgelopen is, kan men beginnen aan de
ceremoniën die samenhangen met de troonsbestijging van keizer Akihito die
d1~4{ j)j~(i]~$~
~
!w
j)J
~
ll
KOOYKER
gJ
sinds 1863
Boekhandels:
Breestraat 93, 2311 CK Leiden.
Tel. 071-160500.
Leidse Plein AZL,
Rijnsburgerweg 10,2333 AA Leiden.
Tel. 071-180515.
officieel nog niet heeft plaatsgevonden. Er zijn twee regeringscommissies in het
leven · geroepen die de meest geschikte data bepaald hebben en de
voorbereidingen treffen voor de uit twee delen bestaande troonsbestijging. Het
eerste deel is de troonsbestijging zelf; dit ritueel heet sokui no rei en wordt op
12 november gehouden. Op 22 november zal vervolgens de daijösai worden
uitgevoerd, een ceremonie waarbij de keizer op symbolische wijze eet en drinkt
met de kami.
Met het officieel afkondigen van de data van deze voornaamste twee
rituelen is weer een jaar vol keizerlijke plechtigheden begonnen. Bij deze
afkondiging die 23 januari plaatsvond bij een Shintö-schrijn op het terrein van
het Keizerlijk Paleis waren verschillende ministers aanwezig, waaronder de
inmiddels uit Europa teruggekeerde premier Kaifu. De keizer en keizerin
voerden het ritueel uit gekleed in traditionele hofkledij die ik geheel
onwetenschappelijk maar "Heiantijdachtig" zal noemen en die me deed denken
aan de gewaden die het paar droeg op de bekende huwlijksfoto's.
21
revolutionaire groepering die tevens meldde beide troonsbestijgings-
Het vaststeller. van de data v_oor de plechtigheden is waarsçhijnlijk niet het
plechtigheden tegen te zullen houden. Wel, we wachten met spanning af.
grootste probleem waar eerdergenoemde commissies tot nu toe mee te maken
hebben gehad. Wat met name moeilijkheden opgeleverd heeft, is het met de
grondwet in overeenstemming brengen van de financiering van beide
ceremoniën. Met name de daijösai is een probleemgeval, gezien het nagenoeg
\
1
Maar de keizerlijke familie zorgt ook voor nieuws over een veel
luchthartiger gebeuren: het aanstaande huwelijk van prins Aya, de tweede zoon
van de keizer. De vriendschap tussen Kawashima Kiko en prins Aya dateert al
exclusief religieuze karakter van dit ritueel. Volgens de grondwet mogen
uit 1985, maar toen zij eenmaal hun trouwplannen bekend gemaakt hadden,
religieuze activiteiten niet met staatsgelden ondersteund worden. Er bestaan wel
werden ze dagelijkse kost voor de media.
speciale wetten voor de keizer en zijn familie, maar die voorzien niet meer in de
Zeer recentelijk zijn Kiko en prins Aya verloofd en is de nösai no gi
daijösai. De sokui no rei wordt wel in deze wetten genoemd en mag dus
zonder meer (en door staatsgelden gefinancierd) uitgevoerd worden, maar de
uitgevoerd, ofwel het overhandigen van de traditionele verlovingsgeschenken.
Een afgevaardigde van prins Aya las ten huize Kawashima de lijst van
daijösai is hieruit geschrapt in het kader van de naoorlogse democratische
geschenken voor die reeds eerder die dag overhandigd waren en deze bestonden
hervormingen. Sinds die tijd is over het wel of niet voorzien in de daijösai
uit sake, vis en zijde. Een en ander was live op TV te zien. Diezelfde dag heeft
meerdere malen gedebatteerd, maar een uiteindelijke oplossing werd niet
Kiko met de keizerin een gesprek gehad over haar toekomstige leven als prinses
gevonden.
en heeft men gesproken over het vaststellen van een wapen dat als symbool voor
Toen na de dood van keizer Shówa een beslissing urgent werd, hebben
Kiko gebruikt gaat worden en dat voortaan op al haar kleding en persoonlijke
voor- en tegenstanders hevig van zich laten horen en de discussie raakte velen.
bezittingen zal prijken.
Uiteindelijk heeft men verklaard dat de daij ösai dan wel geen
Begin februari is Kiko's "opleiding tot prinses" begonnen: ze zal zich
staatsaangelegenheid is, maar toch uit de staatskas betaald kan worden, gezien
bekwamen in calligrafie en hofetiquette en de geschiedenis en de grondwet van
het "eerder traditionele dan religieuze karakter" van de ceremonie. Verder heeft
Japan bestuderen. Kiko schijnt een uitgebreide talenkennis te bezitten en is
de regering verklaard haar beslissing genomen te hebben mede op grond van de
derhalve vrijgesteld van de lessen in Europese talen die haar twee recentste
overweging dat "het ritueel niet op bevredigend grote schaal uitgevoerd kan
voorgangsters wel ondergaan hebben. Prins Aya is inmiddels teruggekeerd naar
worden wanneer slechts het privé-inkomen van de keizerlijke familie
Londen waar hij studeert en zal pas een dag voor het huwelijk, in juni, p.aar
aangewend zou worden". Onlangs is bekend gemaakt dat voor de sokui no rei
Japan komen. Nog even geduld dus, TV-kijkers!
en de daijösai samen 8 miljard yen beschikbaar is gesteld.
Dat niet iedereen zich bij de beslissing van de regering heeft neergelegd,
blijkt niet alleen uit artikelen en brieven in dag- en weekbladen, maar ook uit de
}
Annemiek van Tongeren
gebeurtenissen op 22 januari. Op die dag werd in 7 treinen in Tokio, Chiba en
Kanagawa brand gesticht en de verantwoordelijkheid voor deze aanslag (die
weinig schade en geen gewonden opleverde) werd opgeëist door een
22
23
Open forum
Waarom een pseudoniem vroeg ik me af met de rest van de
koffiedrinkers. U hoeft zich toch helemaal niet te verschuilen? Wat tracht U
eigenlijk met dit stukje, dat net als de koffie niet te pruimen is, te bereiken? Een
discussie? Naaah. Het kwijt raken van persoonlijke frustraties , door als een
verwend klein kind in het wilde weg te trappen?
:c
o rn
[ää
~
f;;
C
(J)
u,
-1
)>
C
ti
.... z- :c
)>
l'.;'.l
Ik zal uw stukje eerst eens wat verder bekijken. U vroeg ons wat we nog
meer deden dan peuken roken en koffie drinken. Daar weet ik antwoord op. Dat
gaat U geen donder aan. Waar bemoeit u zich überhaupt mee.
Echt succesvol en effectief ben je trouwens wanneer je met minimale
inspanning je gewenste resultaat bereikt.
p:,
mz
-1
Ei
1
En dan de zin (het dieptepunt van de vorige Tatanukiki);" Laat ons, wij,
C/l
:z
l> C)
de vakgroep en de toekomstige succesvollen verder met rust". Hoezo wij? Zijn
C')
~
c-:,
0
...;::: <c ~
er dan.nog meer mensen die zich torenhoog op een voetstuk hebben geplaatst?
"'
allemaal in krankzinnigengestichten (1.4 % om precies te zijn).
"""
~
-1
)>
l>
rCl c::c
)>
m
:c
Oké zelfvertrouwen is nooit weg maar mensen die echt in zichzelf geloven zitten
Volgens de redactie zou deze rubriek een vlammende polemiek moeten
worden. In van Dale staat dat een polemiek een pennestrijd of twistgeschrift
m.n. op wetenschappelijk en literaire gebied is. Met de kwartjes die U aan
zuurtjes heeft besteed had U een van Dale (ongeveer f 250,-) kunnen kopen en
eerst uw moedertaal proberen te beheersen voordat U ging studeren.
Kortom denkt U dat iemand serieus op uw stukje kan of wil ingaan?
Rein Vervoort en iemand die liever anoniem blijft.
P.S. HakkeHarry als vaste "schrijver"? Naaaaah!!
25
Naar aanleiding van mijn vorige stukje kan ik alleen maar opmerken dat
halen. Verder verheugt het mij dat U in ieder geval één woordenboek gebruikt,
het grotendeels in zijn opzet is geslaagd. Er is alom verontwaardigd of verheugd
maar ik moet als kanttekening toch opmerken dat een woordenschat een fijn
gereageerd, het heeft de gemoederen beroerd. Dat al die mensen die beloofden
bezit is, doch spelling en grammatica tevens onontbeerlijk zijn. Plaatsing van
te reageren dat niet deden is weliswaar jammer, maar illustreert in ieder geval
aanhalingstekens bij gebruik van directe rede is daar een onderdeel van, net als
de prevalerende houding.
het gebruik
van literair~ als bijvoegelijk naamwoord. Als laatste wil ik
Dat Rein en een vaag individu, vanwie men de inbreng kan betwijfelen,
opmerken dat toch iemand serieus op mijn stukje wil ingaan ( of moet ik uw
aangezien het stuk in de ik-persoon is opgesteld, toch reageren is verheugend.
stukje afdoen als een grap), maar ik laat inderdaad liever in het midden of die
Nog meer verheugend is het achterwege blijven van inhoudelijke kritiek en een
persoon dat kan, wegens het ontbreken van inhoudelijke kritiek.
weerlegging van datgene wat ik schreef. Rein vraagt een boel en zegt wat
minder. Om zijn verhaal af te maken zal ik de vragen beantwoorden en ook nog
P.S. Trouwens, Rein, 1.4% waarvan?
wat uitleg geven.
Wel, Rein, ik gebruik een pseudoniem niet om mij te verschuilen, maar
om, zoals op blz. 21 van de vorige Tatanukiki al stond vermeld, de discussie tot
dit blad te beperken. Het was een bewuste keuze in ruggespraak met de redactie;
Zoals uit het voorstaande blijkt is het simpel om op elkaar in te hakken.
zij die mij kennen weten verder dat ik dergelijke discussies zeker niet uit de weg
ga, zelfs juist opzoek.
Een discussie is wel degelijk tot stand gekomen, ondanks de nasale
geluiden die je her en der tussen je zinnen slingert. Verder spui ik zonder twijfel
Misschien amusant voor de lezers, maar niet voor mij. Toen ik hiermee begon
hoopte ik in dit blad een serieuze discussie te kunnen ontketenen, wat tot nu toe
niet is gelukt . Elkaar persoonlijk te lijf gaan leidt echter nergens toe.
Ik waardeer echter dat Rein in ieder geval heeft gereageerd, maar ik vind
persoonlijke frustraties. Columnisten die andermans of geen frustraties spuien
zijn zeldzaam.
het jammer dat hij, terwijl ik weet dat hij serieus over de studie nadenkt, zijn
Om een dicussie te starten en de gemoederen te verhitten zijn het scheppen
eigen ideeën niet op papier heeft gezet. Ook ben ik met hem eens dat iedereen,
van scherpe contrasten en het stellen van provocerende vragen goede
ook ik, zelf moet weten hoe hij/zij studeert. Ik vind het alleen slecht dat dit ten
hulpmiddelen. Vandaar dat ik U vraag wat U doet naast koffie drinken; voor mij
koste kan gaan van anderen. Daarom heb ik enkele ideeën omtrent het
trouwens een retorische vraag en ik had geen antwoord verwacht. Vandaar ook
studieprogramma, die zijn terug te voeren op de volgende basispunten:
de (in)fameuze frase " ...ons, wij, de vakgroep en de toekomstig
1)
Een student mag slechts deelnemen aan een volgend jaar wanneer hij/zij in
succesvollen ... ",die een contrast schept en een groep isoleert waartoe U blijkens
staat kan worden geacht niet in dat volgende jaar te stranden door een te
uw standpunt duidelijk niet behoort. Het verheugt mij ook dat U bevestigt wat in
gebrekkige voorkennis.
oorsprong slechts een vermoeden en een vooroordeel was, namelijk dat U
2)
Een student mag niet een rem zijn op het leerproces bij medestudenten.
behoort tot hen die met minimale inspanning (een minimaal) succes proberen te
26
27
Yosen.abe
Hiertoe dient de tentaminering gebruikt te worden als kwaliteitsbewakingsmechanisme. Het moet bijvoorbeeld niet mogelijk zijn dat studenten
Groenten, kip en bouillon
in het derde jaar niet in staat zijn tweedejaars teksten voldoende te vertalen. Als
richtlijnen wil ik noemen:
a)
b)
c)
Wie de propaedeuse niet haalt (althans de taalvakken), mag niet
deelnemen aan het tweede jaar, tenzij het gemiddelde van alle vakken
Ingrediënten;
250 gram kippenborst
4 eetlepels sojasaus
meer is dan bijvoorbeeld een 7.
150 gram oesterzwammen
1/2 eetlepel sake of droge sherry
Bij het niet behalen van de propaedeuse dienen de behaalde
1 preistengel
1 eetlepel suiker
taalvakcijfers te vervallen en dient opnieuw aan alle taalvakken te
150 gram tahoe
snufje dashi (afte halen bij mevr. Fukae)
worden deelgenomen.
150 gram Chinese kool
4 kommetjes gekookte warme rijst
Bij de overgang van het tweede jaar naar het derde jaar geldt hetzelfde als
2 middelgrote uien
voor de overgang van de propaedeuse naar het tweede jaar.
d)
Met ingang van het tweede jaar dienen alle tekstcolleges (Capita,
literair, wetenschappelijk, juridisch e.d.) een ongezien gedeelte te
Bereiding:
Snijd de ontvelde kippenborst in fijne reepjes. Was de oesterzwammen en
bevatten, dat voldoende moet worden gemaakt.
snijd ze in stukjes. Was de prei en verwijder het onderste, dikke gedeelte. Snijd
Iedereen kan aldus studeren naar eigen inzicht binnen een stevige studiestructuur
hierna de prei tegen de draad in, in fraaie ellipsvormige plakjes. De tahoe wordt
en enkel mensen die in staat zijn tot het vertalen, schrijven en spreken van de taal
in blokjes van 1 cm3 gesneden, de Chinese kool in reepjes en de ui in ringen.
op het wenselijk geachte niveau voor hun jaar kunnen door naar het volgende
Alles wordt op een grote schaal geschikt.
Zet een gote vuurvaste aardewerken pot op een electrische kookplaat en
jaar.
Sommige studenten zijn geneigd slechts dat te doen wat noodzakelijk is
giet hierin het mengsel dat U zelf maakt van de bouillon, de sojasaus , de sake,de
voor het behalen van een tentamen. Als het noodzakelijk is daadwerkelijk te
suiker, de dashi en het zout. Zodra dit mengsel aan de kook komt, doet U er de
leren vertalen zal de student dat doen. Doet de student dat niet, dan is dat prima,
kip, de oesterzwammen, de tahoe en de groenten erbij en laat dit weer aan de
maar in ieder geval kan hij/zij verder niemand meer lastig vallen.
kook komen. Zorg ervoor dat het niet te gaar wordt.
Mijns inziens worden zowel het rendement als de kwaliteit van de studie
Ieder bedient zichzelf uit de pot. Dit gerecht wordt begeleid door een
hiermee verhoogd. Graag zou ik zien dat de dicussie zich op deze stelling zou
kommetje rijst en sake of bier. Tot slot drinkt U de overgebleven bouillon. Men
toespitsen.
eet bij dit gerecht meestal ook wat tsukemono (inmaak), maar dat is weer een
ander recept.
De redactie i.s.m. Mevrouw Fukae
28
29
Liefde is een leugen ...
Gedichten
dat je mij liefhebt is een leugen ...
datje in een droom aan mij zou verschijnen
is een grotere leugen!
Hoe zou je, als ik van liefde niet slaap
mij in een droom kunnen bezoeken?
Gisteren
schijnt nu een wereld
- sonmon kim sangyong (1561-1637)
van duizend jaar terugmaar nog voel ik jouw
hand op mijn schouder.
Als op de weg die ik in mijn dromen ga
mijn voetstappen bleven afgedrukt,
hoe zou buiten jou venster
het stenen pad dan slijten!
Nooit trachtte je
Helaas! er zijn geen voetstappen
mijn zachte huid met
op droomwegen - dat stemt mij zo droef.
zijn warm kloppend bloed
te beroeren: ben je niet eenzaam
-Paekchu Yi Myonchan (1595-1645)
mijn vriend die spreekt over de Weg?
Een geliefde die in dromen verschijnt
zou niet te vertrouwen zijn,
Schoner
maar hoe kan ik je, nu ik je zo hevig mis,
de regenbogen
nog anders zien dan in een droom?
de bliksem gelijk-
0 lieveling, praat mij niet van dromen,
zo wenste ik eens
maar maak dat ik je voortdurend kan zien!
dat mijn liefde was.
My~ng' Ok ( een Kisaeng uit Hwasong) (eind 16e eeuw)
Uit: De talwz.e treden naar mijn hart - Yosano Akiko.
Vertaling: Henri Kerle
30
Uit: Liefde rond, liefde vierkant
Zeven eeuwen Koreaanse poëzie - Frits Vos.
31
Erasmus-studenten Japans
in Leiden
zijn dan ook qua taal verder gevorderd dan wij. Ik vond het echter wel erg
vreemd dat mensen hier tijdens de colleges vragend opkeken bij het horen van
een naam van een bekend schrijver die iedere Japanoloog toch eigenlijk behoort
te kennen.
Op 24 januari heeft de redactie een vraaggesprek gehad met twee
Wat zijn jullie beweeg redenen geweest om juist naar Leiden te komen?
buitenlandse studentes, genaamd Lucia Dolce uit Venetië en Ria Verbouwe uit
R. V.: Ik ben op het moment bezig met mijn eindscriptie die met
Leuven, die in Leiden Japans studeren in het kader van het Erasmus-project van
economie te maken heeft en toen ik hoorde dat hier een management-variant was
de Europese gemeenschap, bedoeld om de culturele, met name universitaire,
dacht ik dat dat wel goed voor mij zou zijn maar in de praktijk blijkt het erg op
uitwisseling tussen lidstaten te bevorderen. Ook wij kunnen, als we dat willen
Nederland gericht te zijn en niks met Japan te maken hebben.
een tijdlang in een Europese stad studeren. Over de ervaringen nu dit stuk.
L.D.: Ik ben al afgestudeerd op een Boeddhistisch onderwerp en ik wist
via mijn professor dat hier een Boeddhisme-specialist rondliep (Drs. H. van der
Kunnen jullie iets vertellen over de opzet van de studie Japanologie in jullie
Veere, Red.) maar toen ik aankwam, zat hij in Japan. Ik vind dat erg jammer
land?
want ik ervaar dat slechts weinig studenten in het Boeddhisme geïnteresseerd
R.V.: Het grootste verschil tussen Leiden en Leuven is dat hier in de
zijn.
eerste twee jaar nauwelijks algemene colleges zijn. Hiermee bedoel ik b.v.
Economie, Filosofie, Literatuur, Recht, e.d .. Ja, ook in België heeft men slechts
vier jaar studie maar dan niet zoals hier nog eens een uitloop van twee jaar. Je
Hoe zijn jullie hier opgevangen?
R.V.: Ik ben erg goed opgevangen door de professoren en de docenten.
hebt daar meer grotere, langere colleges terwijl hier alles is opgesplitst in
Ik had gewoon verteld waarvoor ik kwam en toen hebben ze me verder op weg
kortere colleges van 1 á 2 uur.
geholpen. De acceptatie bij de studenten verliep heel wat stroever. De meesten
L.D.: Bij ons ligt zeer sterk de nadruk op het vak Literatuur. Elk jaar
behandelt een tijdperk dus in het eerste jaar krijg je de Nara-periode, in het
tweede jaar de Tokugawa-periode, in het derde jaar de Meiji-periode,
hebben bepaalde groepjes gevormd en dan is het moeilijk om er in te springen.
Het hangt van hun af of ze ons willen accepteren of niet.
L.D.:
Ik kende na twee maanden meer stafleden dan studenten,
enzovoorts. Aaan het eind van het jaar staat dan een zeer groot en zwaar
Hahahaha. Nee, in Italië is dat dan toch anders. Daar wil iedereen je echt leren
tentamen over de behandelde stof te wachten. Dit geldt ook voor het vak
kennen. Bij een introductie in de klas bij Harper was het niet veel meer dan
Filosofie. Aan het eind van de studie moeten we dan een scriptie schrijven die
"Hello, how are you doing?", maar meer ook niet. Buiten de studie heb ik wel
zeer uitgebreid dient te zijn. De taal zelf krijgt in Venetië minder aandacht. Ik
veel Nederlandse vrienden maar met medestudenten is praten over de zelfde
vind dat in Leiden te veel aandacht aan het linguïstisch aspect van de studie wordt
intresses vaak het enige wat je hebt. Als ik in de bibliotheek zit, merk ik dat
geschonken en te weinig aan het culturele aspect, maar de Nederlandse studenten
iedereen echt gefixeerd is op zijn werk.Ik denk dat dat te maken heeft met de
32
33
Stage
competitie tussen de studenten onderling. In Venetië is alles gewoon
ontspannener, vrijer.
In de Japanologen-wereld hoor je soms dat Leiden dé stad van Europa is om
Japans te studeren. Wat is jullie mening daarover?
Steeds meer derde- en vierdejaars letterenstudenten nemen een stage op in
L.D.: Ik ben het daar niet mee eens, ik mis een beetje de stimulans. In
hun vrije keuzeruimte. De reden hiervoor is duidekijk: een stage vergroot de
Venetië kregen we vaak Japanse professoren op bezoek met wie de studenten
kansen op een baan. Met een stage in je pakket heb je immers een streepje vóór;
echt konden werken. Ook onder de studenten zelf werden vaak initiatieven
je hebt je kennis en vaardigheden in praktijk kunnen brengen en je hebt
uitgevoerd wat eigenlijk de algehele houding t.a.v. de studie ten goede kwam.
aangetoond binnen een bedrijf of instelling te kunnen functioneren. Tien tegen
Hier zijn de studenten meer zelf aan het werk maar dat is wel erg gunstig voor
één zijn je communicatieve- en daarmee je sociale vaardigheden- erop vooruit
hun taalniveau.
gegaan. Je kunt een sollicitatie met meer (zelf-)vertrouwen tegemoet zien.
R. V.: Ik sluit me bij Lucia aan. Het zwaartepunt ligt hier inderdaad bij de
Om het opnemen van stages in de vrije keuzeruimte te stimuleren, heeft de
taal. Ik vind het echt fantastisch dat men hier literaire en wetenschappelijke
faculteit Leony van de Splinter als facultaire stagecoördinator benoemd. Bij
teksten in het Japans zelf leest. Bij ons is dat niet zo. Ik heb in België veel Japanse
haar kun je je laten inschrijven voor een stage. Aaan de hand van de wensen en
werken gelezen maar dan wel de vertalingen.
mogelijkheden gaat zij op zoek naar een passende stageplaats. Uitraard wordt
verwacht datje hierbij een handje helpt.
Hartelijk dank voor dit interview.
y oordat je belt of naar het spreekuur gaat, is het echter verstandig eerst
zelf te bedenken wat voor een soort stage je zou willen. Geef je bijvoorbeeld de
De Redactie.
voorkeur aan de overheid of denk je eerder aan het bedrijfsleven? In aansluiting
daarop kan de stagecoördinator informatie geven over bedrijven en instellingen
met wie contacten zijn gelegd, en over eerder gelopen stages. Ook kan zij je
vertellen hoe de gang van zaken is.
Een stage: werken=studeren
Een met geod gevolg afgelegde stage levert studiepunten op (gewoonlijk 12 stp.
of 480 sbu. voor een stage van drie maanden). Op basis van een stageplan moet
de stageplan moet de stageplaats dan wel vooraf goedgekeurd zijn door de
examencommissie van je hoofdvak. Het is wenselijk dat de stage min of meer in
relatie staat tot het gevolgde hoofdvak- en/of keuzenvakken-onderwijs. De
34
35
eindbeoordeling vindt plaats in gezamelijke overleg tussen de begeleider bij de
People To People
stagebiedende instelling en je stagedocent op basis van het eindverslag.
Overweeg je een stage te gaan lopen, neem dan vooral tijdig (zeker een
half jaar van te voren) contact op met de stagecoördinator.
Zoals ook in 1988, komt er een aantal jongelui uit Toyama naar Leiden en
hebben ons gevraagd of de studenten van de Japanologie geintersseerd zijn om
Facultaire stagecoördinator:
hen gastvrij te ontvangen.
Drs. H.A.M. van der Splinter
P.N. van Eykhof 1 (kamer 001 b)
Het programma is als volgt:
2311 BV Leiden
Tel. 071-272614
20 maart: aankomst in Leiden.
21 maart: dag in Leiden met de studenten.
Spreekuur: dinsdag 15.00 -16.00 uur
donderdag 10.00 -11.00 uur
op telefonische afspraak.
22 maart: dag in Leiden, - middag of avond gezamelijke bijeenkomst.
23 maart: vertrek in de ochtend.
Het gezelschap bestaat uit 16 jongens en 12 meisjes - leeftijd rond 17 jaarZij komen naar Europa om te ontdekken hoe wij hier werken, wonen, studeren,
sport bedrijven etc.
Het is voor U een goede gelegenheid meer van Japan te leren en uw
Japanse kennis te toetsen.
Voor meer informatie vraag Roeline Bello of het secretariaat van People
To People.
Adres secretariaat:
People to People
De Carpentierstraat 87
Den Haag
People To People,
Anna E. Dekker.
36
37
zo'n verstandige en charmante vrouw had ontmoet. Na het derde kopje thee
De Ziel van de Treurwilg
vroeg de vrouw hem ineens of hij er niet voor voelde met haar te trouwen. Nu,
daar keek de samurai wel even van op, maar hij overdacht tegelijkertijd dat de
Vele Japanners geloven er heilig in dat in sommige bomen een ziel huist die een
kans om te hertrouwen voor zo'n oude vrijgezel vrij gering was en nam het
geheimzinnige macht kan uitoefenen.
aanbod dus met beide handen aan.
De samurai Matsudeira had in zijn tuin in Kyoto een wilg staan waarvan
Niet lang daarna trouwden zij. Op het huwelijksfeest waren niet alleen
de neerhangende takken met zilvergrijze bladeren waren bedekt. Hij was
talrijke samurai met hun vrouwen aanwezig, maar ook de daimyö van de stad en
bijzonder trots op deze boom, en hij vergat nooit zijn bezoekers er op te wijzen.
een aantal priesters van de Sanyugendo-tempel, waar het huwelijk was
"Is het geen schoonheid?" zei hij dan. "Hebben jullie ooit zo'n prachtboom
ingezegend.
Binnen het jaar schonk zijn echtgenote hem een zoon, die zij Yanagi (de
gezien?"
De bezoekers keken er vol bewondering naar, schudden hun hoofd en
wilg) noemden. De familie leefde enkele jaren in voorspoed en geluk, en dit had
zeiden dat zij de eerste boom die deze overtrof, nog moesten zien. Op een
tot het einde van hun leven kunnen duren, wanneer er niet iets bijzonders was
gegeven moment werd de vrouw van de samurai ernstig ziek. Geen enkele
gebeurd.
dokter in de stad kon de aard en de oorzaak van haar ziekte vaststellen. Even
In de Sanyugendo-tempel - het heiligdom dat 33.333 beelden van Kannon,
later struikelde zijn zoontje over een boomstronk en brak zijn rechterbeen.
de godin van het medelijden, bevat- was een pilaar ingestort. Da daimyö van
Matsudeira vroeg zich bezorgd af of dit misschien aan de kwade invloed van de
Kyoto_ overlegde met de priesters wat er aan gedaan moest worden. Ie<;Iere
wilgeboom was te wijten. Voor alle zekerheid besloot hij de boom te kappen en
priester had er zijn eigen mening over, maar de abt zei dat de pilaar alleen maar
hij sprak er met zijn buurman, de samurai Inabata, over.
hersteld kon worden door de stam van een grote treurwilg. De daimyö vroeg of
"Nee, doe dat alsjeblieft niet!" meende deze. "Het is zonde van zo'n mooie
boom. Verkoop hem aan mij; hij zal een sieraad voor mijn tuin zijn."
de wilg van Inabata niet geschikt was, maar de abt meende dat men eerst de
omvang en de hoogte moest meten. Zulks gebeurde, en de abt liet de daimyö
Matsudeira ging ermee akkoord en met de nodige voorzorgen werd de
weten dat deze boom geschikt was bevonden. De daimyö gaf toen bevel de wilg
wilg overgeplant naar de tuin van zijn buurman. De boom paste zich hier
te kappen. Ofschoon het Inabata aan het hart ging, moest hij buigen voor de wil
wonderlijk goed aan en groeide nog eens zo hard.
van zijn heer en meester.
Inabata was weduwnaar en had geen kinderen. Toen hij op een morgen
Toen zijn vrouw het nieuws vernam, werd zij bleek en kreeg tranen in
door zijn tuin wandelde, zag hij onder de wilg een vrouw van uitzonderlijke
haar ogen. "Je hebt mij nog nooit gevraagd waar ik vandaan kwam." zei zij met
schoonheid staan. Hij vroeg zich af hoe die vrouw daar zo ongemerkt was
een treurige stem. "Ik heb dit geheim altijd willen bewaren, maar nu moet ik het
gekomen en wie zij was. Niettemin groette hij haar beleefd en nodigde haar uit
je wel vertellen: ik ben de ziel van de treurwilg! Toen je indertijd je buurman
bij hem een kop thee te drinken. Dit nam zij graag aan en zij volgde hem naar
ervan weerhouden hebt mij om te kappen en toen je mij in jouw tuin hebt
binnen. Zij praatten honderd uit en Mit§udeira moest bekennen dat hij nog nooit
overgeplant, was ik zo dankbaar dat ik besloot met je te trouwen om nog dichter
38
39
bij je te zijn. Nu weet ik dat ik moet sterven, omdat jij je niet mag verzetten tegen
te zetten.
de wil van je meester. Het zal mij heel moeilijk vallen van je te scheiden, maar
Zo werd de tempel Sanyugendo weer in zijn oude luister hersteld, en
het beste dat ik bezit, laat ik bij jou achter: onze kleine oogappel Y anagi. Hij zal
Inabata, hoewel hij nog lang over het verlies van zijn vrouw treurde, kon er
je vertroosten, waanneer ik er niet meer ben."
uiteindelijk vrede mee hebben, omdat hij wist dat de ziel van zijn vrouw een
Toen Inabata deze woorden hoorde, spoedde hij zich meteen naar zijn
hogere bestemming had gekregen.
heer en smeekte hem de boom, die op zo'n geheimzinnige wijze met zijn leven
verbonden was, te willen sparen. Vergeefs, want de prins die bang was de abt te
Uit: Japanse sagen en verhalen.
mishagen, weigerde pertinent zijn beslissing te herroepen. Op een morgen
Door: M.A. Prick van Wely.
meldde zich een groep houthakkers die de samurai mededeelden dat zij op hoog
bevel de opdracht hadden de wilg in zijn tuin te kappen.
"Wacht nog even!" zei Inabata, "ik heb zo juist een verzoek gericht aan de
keizer om de boom te sparen."
De houthakkers schenen er geen aandacht aan te schenken en togen meteen
aan het werk. Toen Inabata de eerste bijlslagen hoorde, ging hij naar zijn vrouw
en omhelsde haar. Maar zij maakte zich uit zijn omarming los en vloog naar de
wilg, waarin zij verdween. Inabata volgde haar en zag dat de wilg met een zware
plof op de grond viel.
De houthakkers probeerden de stam weg te slepen, maar zij konden er
geen beweging in krijgen. Zij waarschuwden de priesters die even later
arriveerden, gevolgd door een schare gelovigen, wel driehonderd in getal. Zij
bevestigden zware touwen aan de stam en trokken er met alle macht aan, maar de
boom week geen centimeter van zijn plaats. Niets scheen te helpen: de boom leek
nog zwaarder dan graniet.
Op dat moment kwam Yanagi naar buiten, liep naar de stam toe en
streelde de zilvergrijze bladeren. Hij greep een uitstekende tak en zei: "Kom!"
Hij trok aan de tak en de stam gleed over de grond of hij zo licht als een veertje
was! Voortgetrokken door het handje van de jongen liet de zware stam zich
gewillig naar de tempel brengen. Daar stonden al honderden timmerlieden klaar
om de boom te bewerken en op de plaats waar de ingestorte zuil gestaan had neer
-$
40
41
Een Leidse Student te Okayama
programma's over Azië, wat toch verwonderlijk is. Het gaat hier niet om de
recente gebeurtenissen in Oost-Europa die hier natuurlijk ook uitvoerig
behandeld zijn, maar om de vele documentaires die vooral op de NHK- kanalen
Na nu al zes maanden in Okayama gezeten te hebben zal ik wat over mijn
verschijnen. Je krijgt zo de indruk dat men hier bijna alleen interesse heeft in het
ervaringen vertellen, en wat gedachtes over Japan op papier proberen te zetten.
Westen en maar weinig interesse in de landen van Azië. In de tweede plaats valt
Inderdaad ben je, zoals ik van veel mensen heb gehoord, in het begin
op dat alle ontwikkelingen in Japan enorm nauwgezet in grafieken en
laaiend enthousiast over Japan en ben je erg onder de indruk van alles. De
percentages uitgedrukt worden. Elke minuut zie je op de Japanse TV wel een
beleefde omgangsvormen van de Japanner, het lekkere eten, de drank en
grafiek en wordt het een en ander nauwkeurig in percentages uitgedrukt. Vooral
natuurlijk over het algemeen de fascinerende cultuur laten je zeker niet
de economische cijfers worden uitvoerig herhaald.
onberoerd, maar als nuchtere Nederlander ga je al snel op zoek naar de
Wat de studie betreft zit ik hier vrij goed. Er wordt hier uitvoerig les
negatieve kanten van dit land en die zijn er zeker ook. Om Japan te leren
gegeven in het lezen, schrijven en spreken van Japans. De Japanse colleges Recht
waarderen en te begrijpen hangt volgens mij erg veel af van je eigen initiatieven.
die ik nu volg zijn echter nog erg moeilijk, vooral wanneer er een bepaalde
Het land is erg ondoordringbaar en gesloten, wat natuurlijk vooral ligt aan de
rechtzaak wordt uitgelegd waarin veel partijen betrokken zijn wordt het zachtjes
moeilijkheid van de Japanse taal. Verder zijn de Japanners zeker in Okayama
gezegd duizilig voor de ogen. Toch valt de studiedruk voor de Japanse studenten
nog niet echt gewend aan buitenlanders. Ondanks mijn studie in Leiden begin ik
hier erg mee. De studententijd is min of meer een rustperiode voordat de
te beseffen hoe moeilijk Japans wel niet is. Om alles te kunnen begrijpen moet je
hier volgens mij minstens een paar jaar wonen.
Veel s.tudenten zie je dan ook uitgebreid feesten en aan sport doen. De
Ik heb in ieder geval tot nu toe erg veel geluk gehad. Ik woon in de
verhoudingen tussen jongens en meisjes worden hier erg streng gecontroleerd.
'Students International House' vlakbij de universiteit van Okayama, waar de
Vooral voor meisjes die nog bij hun ouders wonen is de sociale controle strict.
sfeer erg gezellig is. In tegenstelling tot de vele Chinese studenten die hier
Vorige week toen ik met wat Japanse vrienden uitging in de stad haakte om 8
studenten door de bedrijven worden opgeslokt, waar een ander leven begint.
wonen, zijn er hier maar weinig Europeanen en Amerikanen. Nederlanders ben
uur 's avonds een meisje af die zei dat ze van haar grootmoeder om 9 uur thuis
ik in deze maanden in ieder geval nog niet tegengekomen. Via een loting ben ik
moest zijn, wellicht zal dit in grotere steden als Tökyö of Ósaka wel anders zijn.
hier terecht gekomen, wat vooral wat huur betreft erg gunstig is. Je betaalt hier
Wat de Japanse jongensstudenten betreft krijg ik de indruk dat er erg veel
gemiddeld 8000 yen per maand voor je kamer. In het geval je ergens anders
gefrustreerde lieden rondlopen. Dit blijkt bijvoorbeeld uit de enorme
geplaatst wordt, betaal je minstens het viervoudige, wat bovendien nog veel
minder gezellig is.
populariteit van de Manga (strips), waarin de vrouwen (liefst blond) worden
afgebeeld als niets meer dan een sexsymbool. Verder zijn ze vaak erg
Mijn kamer is van alles voorzien en ik heb toen ik aankwam meteen een
gewelddadig. Als je in een Japanse studenten eettent binnenkomt valt vooral de
TV gekocht, om maar zo snel mogelijk te wennen aan de Japanse taal. Een aantal
stilte op. Tijdens het eten praat of discussieert men niet, maar men leest Manga.
dingen viel mij meteen op in de Japanse TV-programma's: in de eerste plaats het
Onder de jongensstudenten onderling bestaat een vrij hierarchische structuur
enorm groot aantal programma's OJrer Europa en het relatief gering aantal
Zo is de Senpai, Köhai - relatie erg belangrijk. Jongerejaars tonen erg veel
42
43
respect voor de ouderejaars.
Nederland doet het bij de gemiddelde Japanner erg goed. Ze hebben een
enorm positief beeld van Nederland en willen er allemaal graag naar toe. In de
Japanse lagere scholen worden de tulpen, molens en klompen uitvoerig
behandeld. In de speeches die ik tot nu toe over Nederland heb gegeven probeer
ik dat positieve beeld alleen maar te versterken om zo Nederland te promoten.
Het heeft geen zin de negatieve kanten van Nederland te belichten. Als je dat doet
worden sommige Jappaners alleen maar sterker overtuigd dat hun land
superieur is aan de rest van de wereld. Dit laatste is misschien wat sterk gesteld,
maar toch is in vooral gesprekken met buitenlandse studenten uit de andere
Aziatische landen gebleken dat ze vaak het gevoel hebben dat er op hen
neergekeken wordt. Vooral als ze hier langer dan een paar jaar verblijven.
Vooral Koreanen hebben het hier erg moeilijk. In de Koreaanse scholen van dit
land bijvoorbeeld krijgen de leerlingen aparte uniformen wat de discriminatie
alleen maar bevordert. Verder is tekenend het verhaal dat ik onlangs van een
Belg gehoord heb: hij vertelde dat hij tegelijkertijd met een Koreaan een
aanvraag deed om als Japanner genaturaliseerd te worden. In korte tijd was het
hem gelukt om inderdaad Japanner te worden maar de Koreaan schijnt na vele
jaren nog steeds geen succes te hebben.
In ieder geval is hier wat natuurschoon en historische plekken betreft erg
veel te zien. Vooral de eilanden in de Japanse binnenzee zijn erg de moeite
waard. Om echt veel te zien is het beslist noodzakelijk om een Japanse vriend te
hebben met een auto. Je komt met de auto op plekken waar nog maar weinig
westerlingen geweest zijn. Veel Japanners op het platteland hebben nog maar
weinig buitenlanders gezien en de keren dat ik mijn gezicht liet zien werd ik
vaak door kinderen met grote ogen aangekeken alsof ik van een andere planeet
kwam. Zo'n grote reus hebben ze waarschijnlijk nog nooit gezien. Ik laat het
hier voorlopig bij en schrijf over een paar maanden weer.
Willem Visser 't Hooft, Monbusho-student
••
44
.
TaTanukiKi 1989-1990--3